Uluslararası Epilepsi Günü

BELİRTİLERİ

• Geçici kafa karışıklığı
• Kasılma
• Kolların ve bacakların kontrol edilemeyen sarsıntı hareketleri (çırpınma gibi)
• Bilinç veya farkındalık kaybı, bayılma
• Korku, kaygı veya deja vu gibi psikolojik belirtiler

ÇEŞİTLERİ

• Fokal Nöbetler: Nöbetler beynin sadece bir bölgesindeki anormal aktiviteden kaynaklandığında  bunlara fokal nöbet denir. Bu nöbetler iki kategoriye ayrılır:

• Bilinç kaybı olmadan fokal nöbetler: Bir zamanlar basit kısmi nöbetler olarak adlandırılan bu nöbetler bilinç kaybına neden olmaz. Duyguları değiştirebilir , örneğin cisimlerin görünüşü, kokusu, hissi, tadı veya sesi değişik gelebilir. Bazı insanlar deja vu yaşar. Bu tip nöbet ayrıca kol veya bacak gibi bir vücut parçasının istemsiz sarsılmasına ve karıncalanma, baş dönmesi ve yanıp sönen ışıklar gibi spontan duyusal semptomlara neden olabilir.

• Bilinç  bozukluğu olan fokal nöbetler: Bir zamanlar karmaşık kısmi nöbetler olarak adlandırılan bu nöbetler, bilinç veya farkındalık değişikliği veya kaybını içerir. Bu tür nöbet bir rüyada olmak gibi görünebilir. Farkındalık bozukluğu olan bir fokal nöbet sırasında, boşluğa bakabilir ve çevresine normal tepki vermeyebilir veya el ovma, çiğneme, yutma veya daireler çizerek yürüme gibi tekrarlayan hareketler gerçekleştirebilir. Fokal nöbet belirtileri, migren, narkolepsi veya akıl hastalığı gibi diğer nörolojik bozukluklarla karıştırılabilir. Epilepsiyi diğer bozukluklardan ayırt etmek için kapsamlı bir muayene ve test yapılması gerekir.

• Genel Nöbetler: Beynin tüm bölgelerini kapsayan nöbetlere jeneralize nöbetler denir. Altı tip jeneralize nöbet vardır.

• Absans nöbetleri: Daha önce petit mal nöbetleri olarak bilinen nöbetler tipik olarak çocuklarda görülür. Göz kırpma veya dudak şapırdatma gibi ince vücut hareketleriyle veya bunlar olmadan dalıp gitme ile karakterize edilirler ve sadece 5-10 saniye sürerler. Bu nöbetler, kümeler halinde, günde 100 defaya kadar sıklıkta meydana gelebilir ve kısa bir bilinç, farkındalık kaybına neden olabilir.

• Tonik nöbetler: Tonik nöbetler kaslarda kasılmaya neden olur ve bilinci etkileyebilir. Bu nöbetler genellikle sırt, kol ve bacaklarınızdaki kasları etkiler ve hastanın yere düşmesine neden olabilir.

• Atonik nöbetler: Düşme nöbetleri olarak da bilinen atonik nöbetler, kas kontrolünün kaybına neden olur. Bu genellikle bacakları etkilediğinden, genellikle aniden çökmenize veya düşmenize neden olur.

• Klonik nöbetler: Klonik nöbetler, tekrarlayan veya ritmik, sarsıntılı kas hareketleriyle ilişkilidir. Bu nöbetler genellikle boyun, yüz ve kolları etkiler.

• Miyoklonik nöbetler: Miyoklonik nöbetler genellikle ani kısa süreli gerilemeler veya seğirmeler olarak ortaya çıkar ve genellikle vücudun üst kısmını, kolları ve bacakları etkiler.

• Tonik-klonik nöbetler: Daha önce grand mal nöbetleri olarak bilinen tonik-klonik nöbetler, en dramatik epileptik nöbet türüdür. Ani bir bilinç kaybına ve vücudun sertleşmesine, seğirmesine ve titremesine neden olabilirler. Bazen mesane kontrolünün kaybolmasına veya dilin ısırılmasına neden olurlar.

NEDENLERİ

• Genetik etki: Nöbet tipine veya etkilenen beyin bölümüne göre kategorize edilen bazı epilepsi türleri ailesel geçişli olabilir. Bu durumlarda, genetik bir etki olması muhtemeldir. Araştırmacılar bazı epilepsi türlerini belirli genlerle ilişkilendirmiştir, ancak çoğu insan için genler epilepsinin nedeninin yalnızca bir parçasıdır. Bazı genler, bir kişiyi nöbetleri tetikleyen çevresel koşullara karşı daha duyarlı hale getirebilir.

• Kafa travması: Geçirilmiş kafa travması epilepsiye neden olabilir.

• Beyin anormallikleri: Beyin tümörleri veya arteriyovenöz malformasyonlar (AVM’ler) ve kavernöz malformasyonlar gibi vasküler malformasyonlar dahil olmak üzere beyindeki anormallikler epilepsiye neden olabilir. İnme, 35 yaşından büyük erişkinlerde epilepsinin önde gelen nedenidir.

• Enfeksiyonlar: Menenjit, HIV , viral ensefalit ve bazı paraziter enfeksiyonlar epilepsiye neden olabilir.

• Doğum öncesi yaralanma: Doğumdan önce bebekler, annede enfeksiyon, yetersiz beslenme veya oksijen eksiklikleri gibi çeşitli faktörlerin neden olabileceği beyin hasarına karşı hassastır. Bu beyin hasarı epilepsi veya serebral palsi ile sonuçlanabilir.

• Gelişimsel bozukluklar: Epilepsi bazen otizm gibi gelişimsel bozukluklarla ilişkilendirilebilir.

RİSK FAKTÖRLERİ

• Yaş: Epilepsinin başlangıcı en çok çocuklarda ve yaşlı erişkinlerde görülür, ancak epilepsi her yaşta ortaya çıkabilir.
• Aile öyküsü: Ailede epilepsi öyküsü varsa, nöbet bozukluğu geliştirme riskinormal insanlara göre daha yüksektir.
• Kafa yaralanmaları: Bazı epilepsi vakalarından kafa yaralanmaları sorumludur
• İnme ve diğer damar hastalıkları: İnme ve diğer kan damarı (vasküler) hastalıkları, epilepsiyi tetikleyebilecek beyin hasarına yol açabilir.
• Bunama: Demans, yaşlı erişkinlerde epilepsi riskini artırabilir.
• Beyin enfeksiyonları: Beyin  veya omurilikte iltihaplanmaya neden olan menenjit gibi enfeksiyonlar riski artırabilir.
• Çocuklukta nöbetler, ateşli havale: Çocukluktaki yüksek ateş bazen nöbetlerle ilişkilendirilebilir. Yüksek ateş nedeniyle nöbet geçiren çocuklarda genellikle epilepsi gelişmez. Bir çocuğun uzun süre ateşle ilişkili nöbeti varsa, başka bir sinir sistemi rahatsızlığı varsa veya ailede epilepsi öyküsü varsa epilepsi riski artar.

TEŞHİS

• Nörolojik muayene: Doktorunuz, durumu teşhis etmek ve sahip olunabilecek epilepsi türünü belirlemek için hastanın davranışını, motor becerilerini, zihinsel işlevleri  ve diğer alanları  muayene eder.
• Kan testleri: Doktorunuz enfeksiyon belirtileri, genetik durumlar veya nöbetlerle ilişkili olabilecek diğer durumları kontrol etmek için kan örneği alabilir.

• Elektroensefalogram (EEG): Bu, epilepsiyi teşhis etmek için kullanılan en yaygın testtir. Bu testte elektrotlar, macun benzeri bir madde veya başlık ile kafa derisine takılır. Elektrotlar beynin elektriksel aktivitesini kaydeder. Bu tetkik uyanıkken veya uykudayken çekilebilir. Nöbetleri kaydetmek, doktorun ne tür nöbetler geçirdiğinizi belirlemesine veya diğer koşulları ekarte etmesine yardımcı olabilir.
• Bilgisayarlı tomografi (CT) taraması: BT cihazı beynin kesit görüntülerini elde etmek için X-ışınlarını kullanır. BT taramaları, beyin yapısındaki tümörler, kanama ve kistler gibi nöbete neden olabilecek anormallikleri ortaya çıkarabilir.
• Manyetik rezonans görüntüleme (MRI): MRI , beynin ayrıntılı  görünümünü oluşturmak için güçlü mıknatıslar ve radyo dalgaları kullanır . Doktorunuz beyinde nöbete neden olabilecek lezyonları veya anormallikleri bu şekilde tespit edebilir.

TEDAVİ