Hepatit karaciğerin herhangi bir nedenle oluşan iltihabıdır. Hepatitler, genellikle virüslerle, en sık görülen beş hepatit virüsü olan A,B,C,D ve E virüsleri ile meydana gelir. Virüsler dışında alkol , ilaçlar, yağlanma, romatizmal ve genetik bazı hastalıklar da hepatite sebep olabilmektedir.
Hepatit A virüsü temel olarak dışkı ile bulaşmış maddelerin ağız yolu ile alınması ile bulaşır. Bu durum kötü hijyenik koşulların sonucu olarak özellikle gelişmekte olan ülkelerde su veya gıda kaynaklı salgınlara yol açar. Bazı durumlarda ise çiğ olarak yenen kabuklu deniz ürünleri hastalıktan sorumlu olabilir. Salgınların dışında kişiden kişiye bulaşma sonucu tek tek olgular da sık görülmektedir. Hepatit A enfeksiyonları çoğu zaman belirti oluşturmaz ve bu nedenle farkedilmeyebilir. Hepatit A enfeksiyonları kronikleşmez.
Hepatit B virüsü, Hepatit A kadar kolay bulaşmaz. Önemli bir bulaşma yolu kan ve kan ürünleridir. Ancak verilen kanların sıkı bir şekilde kontrol edilmesi sonucu bu bulaşma yolu gittikçe azalmaktadır. Diğer bulaşma yolları arasında uyuşturucu kullanan kişilerde aynı enjektörü kullanma, cinsel yolla bulaşma ve anneden bebeğe doğum sırasında bulaşmadır. Hepatit B virüsü, kronik sağlıklı taşıyıcı olan kişiler tarafından bulaştırılabilir. Pek çok olguda virüsün kaynağı tespit edilememektedir. Hepatit B virüsünü engellemede en basit önlem aşılamadır. Aşılamanın etkin olduğunu anlamak için kanda antikor testi bakılmalıdır. Hepatit B hastaları için güçlü antiviral etkili ilaçlarla tedavi mevcuttur.
Hepatit C virüsü kan transfüzyonları sonrasında meydana gelen hepatit olgularının %80’inden sorumludur. Aynı enjektörü paylaşan uyuşturucu kullanıcıları arasında da sık olarak görülür. Cinsel yolla bulaşma olağan değildir. Hepatit C virüsü kronik hepatit, siroz ve karaciğer kanserine yol açabilir. Küçük bir oranda sağlıklı kişiler kronik taşıyıcı olabilir.Hepatit C tedavisi tıp tarihinin en başarılı öykülerinden birisidir. Ağızdan alınan ilaçlarla virüsü yok eden kalıcı tedavi (kür) hemen her hastada mümkündür.
Hepatit D virüsü sadece Hepatit B virüsü taşıyan kişilerde görülür ve hepatit B enfeksiyonunu ağırlaştırır. İlaç bağımlıları artmış risk altındadır.
Hepatit E virüsü hepatit A’ya benzer şekilde salgınlara yol açar ve genellikle az gelişmiş ülkelerde görülür. Özellikle gebelerde hepatite sebep olabilmektedir.
Akut viral hepatit, hepatit virüslerinden biri ile oluşan enfeksiyon sonucu oluşan karaciğer iltihabıdır, çoğu kişide hastalık ani başlar ve sadece birkaç hafta sürer. Çoğunlukla tedavi gerektirmeden iyileşme ile sonuçlanır.
Kronik hepatit, karaciğerin 6 aydan uzun süren iltihabıdır. Akut hepatitten daha az görülen, ancak yıllar boyu sürebilen bir hastalıktır. Genellikle belirti oluşturmaz ve ağır karaciğer hasarına yol açmaz. Ancak bazı durumlarda uzun süreli iltihap, karaciğerde hasara yol açar ve zamanla siroz ve karaciğer yetersizliği gelişebilir.
Dünyada 1.4 milyon, Türkiye’de yaklaşık 20 bin kişi her yıl hepatit B ve hepatit C’ye bağlı karaciğer sirozu ve kanserinden ölüyor. Maalesef hala dünyada ve Türkiye’de viral hepatitli hastaların en az %80’i hastalığından habersiz. Bu hastalar uzun vadede siroz ve kanser olma riski altında ve aynı zamanda başkaları için bir bulaş kaynağıdır. Erken tanı ve tedavi sayesinde siroz ve karaciğer kanseri gelişmesi önlenecek ve insanlarımız normal yaşama devam edecektir.
Hastalıktan korunmak için herkesin Hepatit B ve Hepatit C testlerini yaptırması gerekmektedir. Böylelikle tanı konmamış ve tedavi edilmemiş hepatitli hasta kalmamalıdır.
